พระพุทธเจ้าตรัสว่า “มัชฌิมา ปฏิปทา ตะถาคะเตนะ อภิสัมพุทธา, จักขุกะระณี ญาณะกะระณี”

หนทางกลาง พระพุทธเจ้าได้เล็งเห็นแล้วด้วยญาณ ว่าหนทางกลางนี้เป็นสิ่งที่มีความสำเร็จได้

เหมือนกันกับเราพากันตัดเสื้อตัดผ้านี่ ถ้าหากว่ายาวเกินไปมันก็ไม่ไหว สั้นเกินไปก็ไม่ไหว ก็ต้องพอดี พอดี

หรือเรารับประทานอาหารก็เหมือนกัน เราก็รับประทานอาหารให้พอดี พอดี เกินไปก็ไม่ไหว น้อยไปก็ไม่ดี อย่างนี้

เหมือนกันกับเราสร้างบ้านเรือน เขาเอาต้นไม้มาตัดเป็นชิ้น ๆ ถ้าหากว่าตัดยาวเกินไปก็ทำบ้านไม่ได้ ตัดสั้นเกินไปก็ทำบ้านไม่ได้

เพราะฉะนั้นคำที่ว่ามัชฌิมา ปฏิปทาคือการปฏิบัติหนทางกลางจึงเป็นสิ่งที่เราสมควรทำเป็นอย่างยิ่ง พูดกันว่าถ้าจะแปลให้ถูกต้องคือหนทางพอดีนั่นเอง

สิ่งใดที่มันเกินพอดีไปมันก็ไม่สำเร็จ สิ่งใดที่มันน้อยเกินไปก็ไม่สำเร็จ สิ่งใดที่มันมีความอยู่พอดีนี่คือความสำเร็จ

เพราะฉะนั้นเราก็สำรวจชีวิตของเราว่าเราได้ทำความพอดีให้เกิดขึ้นแก่ตัวของเราหรือยัง
ถ้ายังก็พยายามที่จะกระทำให้เกิดขึ้น

ธรรมเทศนาหรือปาถกฐาธรรมต่าง ๆ นี้เป็นเรื่องของการเตือนจิตใจของเรา เขาเรียกว่าได้รับ การตักเตือน
เมื่อมีความเข้าใจตักเตือน เพื่อความเข้าใจ เพื่อความมีสติ เพื่อเพิ่มสติสัมปชัญญะของเราให้มากขึ้นก็คือการได้ยินได้ฟังนั่นเอง

จากหนังสือ ธรรมะรุ่งอรุณ ๒ หน้าที่ ๗๖
พระธรรมมงคลญาณ (พระอาจารย์หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร)

สวนพนาสนธิ์ ๓/ศูนย์สัมมนาป่าพนาสนธิ์-แบ่งปัน
สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญา

๖๐.๑๒.๒๒