​เนื่องด้วยชีวิตคือการต่อสู้ เพื่อการดำรงชีวิตให้อยู่ได้ ให้อยู่ดีมีสุข ประสบความสำเร็จดังความตั้งใจ ดังความปรารถนา ตัวอย่างเช่น ร่างกายนี้ต้องมีการหายใจ ก็จำเป็นที่จะให้มีอากาศหายใจ ยิ่งมีอากาศที่สะอาด อากาศบริสุทธิ์ยิ่งดีใหญ่ หมดอากาศเมื่อไหร่ สิ้นลมหายใจก็ถึงแก่ความตายในที่สุด ตลอดจนหากอากาศนั้นเจือปนด้วยมลพิษ เราก็ต้องต้องลงทุนแก้ปัญหามลพิษทางอากาศ เพื่อความอยู่ดีมีสุข

ทุกวันนี้โลกพัฒนา มีเครื่องปรับอากาศ มีเครื่องฟอกอากาศ เพื่อความเป็นอยู่ที่สุขสบาย แม้เรื่องอื่นใด เช่น ข้าว น้ำ เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย ยารักษาโรค เป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงตน ดำรงกายให้ตั้งอยู่ได้ และเพื่อให้มีความเป็นอยู่ที่ดี มีสุข พอเพียง ไม่ขาดแคลน จำเป็นยิ่งที่ต้องใช้ทั้งพลังกาย และพลังใจ ในการแสวงหา เพื่อดำรงตนและสังคม

ในเรื่องของพลังในบุคคลนั้นมีหลายระดับ บางบุคคลมีพลังน้อย มีกำลังน้อย หรือเรียกว่า คนอ่อนแอ บางบุคคลมีพลังปานกลาง มีกำลังปานกลาง บางบุคคลมีพลังมาก มีกำลังมาก เป็นบุคคลที่เข้มแข็ง เป็นผู้นำสังคม เป็นผู้นำประเทศ เป็นผู้นำโลก และก็มีอีกบางบุคคลเป็นผู้นำด้านจิตใจ หลักที่สำคัญของพลังหรือกำลังเหล่านี้มีอะไรบ้างที่น่าสนใจ

พลังหรือกำลังของบุคคลผู้ปกครอง ประกอบด้วย กำลังกาย กำลังทรัพย์สมบัติ กำลังคน กำลังจากชาติตระกูลหรือคุณวุฒิ และกำลังปัญญา ส่วนประกอบทั้ง 5 นี้เป็นองค์ประกอบที่สำคัญ หากผู้นำมีแต่กำลังกาย แต่ขาดสมอง ไม่มีกำลังแห่งปัญญา โง่เขลาเบาปัญญา ในที่สุดก็นำหมู่คณะไปสู่ความล้มเหลวได้ในที่สุด แต่หากได้ผู้นำที่ดีมีปัญญา มีความเฉลียวฉลาด มีปฏิภาณไหวพริบดี ผู้นำนั้นจะพาหมู่คณะไปสู่ความสุขและความสำเร็จในที่สุด

ธรรมสำคัญที่จะเป็นพลัง เป็นกำลัง หรือเป็นกองทัพแก่เราทุกคนนั้นคือ ศรัทธาธรรม วิริยะธรรม สติธรรม สมาธิธรรม และปัญญาธรรม

ศรัทธา ความเชื่อ นี้เป็นอันดับแรกของบุคคลแต่ละบุคคล เรื่องศรัทธานี้ถือว่าเป็นเรื่องใหญ่ เราอยู่ในสังคมใหญ่ ยิ่งยุคนี้เป็นสังคมสื่อสาร หรือสังคมออนไลน์ สื่อสารกันได้รวดเร็ว เผยแพร่กันได้รวดเร็วมาก ในระดับของศรัทธานั้นมีหลายระดับ สำคัญคือ เชื่อในสิ่งที่ควรเชื่อหรือไม่ เชื่อในทางถูก หรือเชื่อในทางผิด ความเชื่อ ความเลื่อมใสนี้เป็นสิ่งสำคัญ หากบุคคลมีความเชื่อ มีความเลื่อมใสสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างจริงจัง จริงใจแล้ว จะพบว่าบุคคลนั้นสามารถเสียสละสิ่งต่าง ๆ ได้มากมาย ทั้งเสียสละทรัพย์ ทั้งเสียสละแรงกายและแรงใจ ด้วยความเชื่อ ด้วยความศรัทธา ด้วยความเลื่อมใส การดูแลรักษา สร้างเสริมศรัทธาแก่ตนแก่บุคคลนั้นเป็นความจำเป็นในเบื้องต้น เกิดเป็นกำลัง เกิดเป็นพลัง เกิดเป็นความเชื่อมั่นที่มั่นคงต่อไป

วิริยะ ความเพียร ธรรมชาติคนเรานั้น รักสุข เกลียดทุกข์ แต่บุคคลนั้นจะล่วงทุกข์ หรือพ้นจากทุกข์ ก็ต้องอาศัยความเพียร จำเป็นที่เราต้องมีความอดทนเป็นเลิศ มีความขยันเป็นเลิศ เพื่อเป้าหมายแห่งความสำเร็จ ไม่มีเหตุผลเลยที่อยากได้ แต่ไม่ทำ ความขยันหมั่นเพียรนั้นเป็นกำลัง เป็นพลังสำคัญที่จะขับเคลื่อนตนไปสู่ความสำเร็จ

สติ ความระลึกได้ คนขาดสติ เผลอตัวเผลอใจ ก้าวสู่ความผิดพลาด นึกขึ้นได้ภายหลังก็อาจจะสายเสียแล้ว บางครั้งอาจต้องเสียใจไปทั้งชีวิต ด้วยความประมาท ด้วยความขาดสติ จำเป็นที่บุคคลผู้รักตนจะต้องมีสติ ตั้งสติให้ดี ๆ คอยสำรวมระวังอยู่เสมอ สตินั้นจะเป็นตัวกำกับใจ คอยเตือนตนด้วยตนเอง ทำ พูด คิด ด้วยความรอบคอบ พัฒนาสติของตนให้ดีขึ้น ให้มีกำลังแห่งสติ หากสติมีกำลังอ่อนก็ไม่พอที่จะประคองใจตน ในเรื่องของสตินั้นเราพัฒนาขึ้นได้ สติยิ่งมากยิ่งดี ด้วยอาศัยพลังจิต หรือกำลังใจ

สมาธิ ความตั้งจิตมั่น สมาธิเป็นกองกำลังที่สำคัญ สมาธิสั้นคงทำอะไรสำเร็จยาก แม้การงาน การเรียน เนื่องด้วยเราต้องใช้สมาธิประกอบทั้งนั้น ในที่ทุกสถานในกาลทุกเมื่อ โลกได้พัฒนาไปมากแล้ว เราพบสิ่งไฮเทคเยอะแยะมากมาย การทำสมาธิก็เช่นเดียวกันมีการพัฒนาไฮเทค เรียนรู้ ศึกษาได้รวดเร็ว การทำสมาธิก็ไม่ยาก อาศัยผู้รู้จริง มีกัลยาณมิตรแนะนำก็สามารถเดินทางถูก สัมมาสมาธิ สามารถสะสมพลังแห่งสมาธิให้ก้าวหน้าขึ้นไป เข้มแข็งขึ้น และแข็งแกร่งได้ในที่สุด

ปัญญา ความรอบรู้ ความฉลาด ความปราดเปรื่อง บุคคลแต่ละบุคคลมีดีมาแต่เกิด แต่ดีในแง่ของปัญญานั้น บางคนก็เป็นคนโง่ บางคนก็เป็นคนฉลาด แต่สิ่งหนึ่งที่สำคัญคือ คนโง่นั้นสามารถฉลาดขึ้นได้ คนฉลาดนั้นสามารถฉลาดยิ่งขึ้นได้ เมื่อเราได้ทำสมาธิแล้ว สิ่งหนึ่งที่เป็นผลได้ตามมาคือบุคคลที่ทำสมาธินั้นสมองดีขึ้น ความจำดีขึ้น ยิ่งหากบุคคลผู้นั้น มีกำลังแห่งสมาธิพอเพียง เกิดญาณขึ้นแล้ว ปัญญานี้จะเกิดการพัฒนาขึ้นได้อีกมากมาย เป็นกองกำลังที่สำคัญแก่บุคคลนั้นในที่สุด

ขอให้ท่านทั้งหลายมีกำลังกาย และกำลังใจที่แข็งแรงสมบูรณ์ ประสบความสุขและความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป
​​​​​​​​รังสรรค์ อินทร์จันทร์
​​​​​​​ที่ปรึกษา งานพัฒนาบุคคลสู่ความเป็นเลิศ
​​​​​​​​ 18/01/2559
​