คนว่าง่าย-คนดื้อ
มงคลสูตรที่ 28 โสวจสฺสตา แปลว่า ภิกษุก็ดีคฤหัสถ์ก็ดี ประพฤติตนเป็นคนสอนง่าย ไม่มีทิฎฐิมานะอุปาทานแน่นหนาในสันดาน มีจิตเบิกบานอ่อนน้อมรับโอวาทคำสั่งสอนของนักปราชญ์โดยเคารพ จัดเป็นมงคลอันประเสริฐโดยวิเศษ เหตุที่จะให้เกิดปัญญาพิจารณาเห็นคุณและโทษ ประโยชน์ใช่ประโยชน์ในเบื้องหน้า ความสอนง่ายว่าง่ายเป็นที่สรรเสริญของมนุษย์และเทพยดาทั้งปวง

ความสอนง่ายว่าง่ายมีคุณอันใหญ่หลวง ที่จะให้สำเร็จมรรคผลและนิพพาน ข้ามโอฆะแอ่งแก่งกันดาร คือภพและชาติความเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในกำเนิดทั้ง 4 และคติทั้ง 5
ความสอนง่ายว่าง่ายเป็นเหตุละเสียซึ่งอวิชชา และมานะทิฎฐิอุปาทาน จะเห็นธรรมคำสั่งสอนของพระศาสดา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ความสอนง่ายว่าง่ายย่อมมีเจตนาอันอ่อนไม่กระด้างด้วยมานะทิฎฐิ ย่อมมีขันติไม่โกรธพยาบาท มีกายวาจาอันใสสะอาดปราศจากทุจริตคิดแต่ทางบุญกุศล ที่จะยกตนให้พ้นจากทุกข์แสวงหาความสุขเป็นเบื้องหน้า
อนึ่งคนสอนง่ายว่าง่ายไม่กระด้างย่อมอ่อนทั้งกายวาจาใจ ปวารณาตนไว้ให้ท่านผู้อื่นว่ากล่าวสั่งสอน
(จากคัมภีร์ มงคลทีปนีแปล สำนวนของ พระครูศิริปัญญามุนี (อ่อน)

เหตุทำให้คนว่ายาก 16 อย่าง
1.ความใฝ่ต่ำ , 2.ยกตัว , 3.เดือดดาล , 4.ผูกโกรธ , 5.รังเกียจเหยีดหยาม , 6.คิดต่อว่าต่อขาน , 7.คิดแย้ง(สู้คดี) , 8.คิดตะเพิด(ขู่โจทก์) , 9.คิดย้อน(ใส่ร้ายโจทก์) , 10.คิดกลบเกลื่อน(ปฏิเสธข้อหา) , 11.คิดนอกเรื่อง(ให้การเปะปะ) , 12.คิดปิดบัง(ไม่แสดงหลักฐาน) , 13.ลบหลู่ ตีเสมอ , 14.ริษยา –ตระหนี่ , 15.โอ้อวด-เจ้าเล่ห์ , 16.กระด้าง-หัวรั้น
(จากหนังสือ มงคลชีวิต พ.อ.ปิ่น มุทุกันต์)

ความสอนง่ายว่าง่ายเป็นมงคลอันสูงสุด ข้อที่ 28 จากมงคล 38 ประการ ตรงข้ามเป็นความว่ายากสอนยาก ความดื้อ
เป็นเรื่องที่น่าศึกษาถึงความเป็นมงคล และความไม่เป็นมงคล สิ่งที่เป็นมงคลเป็นธรรมที่ควรปฏิบัติให้ยิ่ง สิ่งที่ไม่เป็นมงคลเป็นสิ่งที่ควรละ สำรวมและระวัง
เรียกว่า ไม่ง่ายเลย ที่จะละเหตุทั้ง 16 ข้อข้างต้นไปได้ แต่ก็ไม่เหลือวิสัยสำหรับผู้หวังความเจริญความก้าวหน้า ด้วยอาศัยสติและปัญญา ด้วยจิตที่ฝึกมาดีแล้ว ย่อมนำสุขมาให้
ความดื้อรั้นนี้ก่อให้เกิดความเสียหายได้อย่างมากมาย แทนที่จะได้รับความสุขและความสำเร็จ กลับได้รับความทุกข์และความล้มเหลวซ้ำแล้วซ้ำเล่า เหตุเพราะความดื้อนี้เอง

เราท่านทั้งหลายหวังความเจริญความก้าวหน้า ความสุขและความสำเร็จ ควรได้พิจารณา โสวสฺสจตา อันเป็นมงคลอันสูงสุด
รังสรรค์ อินทร์จันทร์
ที่ปรึกษา งานพัฒนาบุคคลสู่ความเป็นเลิศ
13/06/59