พระพุทธเจ้าตรัสว่า “นัตถิ ปัญญา สะมา อาภา”
แสงสว่างเสมอด้วยปัญญาไม่มี

เพราะว่าแสงสว่างต่าง ๆ นั้นก็ส่องได้เฉพาะกลางคืน จะส่องได้
แต่ว่าแสงสว่างของปัญญานั้นสามารถที่จะทะลุไปได้ แม้ภูเขาจะขวางกั้นก็ขวางกั้นไม่อยู่สำหรับปัญญานั้น

เมื่อบุคคลผู้สร้างสมาธิขึ้นมาแล้วปัญญาย่อมเกิดขึ้น เกิดขึ้นจากการทำสมาธินั่นเอง
ทำให้บุคลลผู้นั้นเกิดศรัทธาปสาทะ ความเชื่อ ความเลื่อมใส แล้วก็เกิดสิ่งต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดความชื่นชม หรือเกิดความเอิบอิ่ม หรือว่าเกิดปิติยินดีในจิตใจ

ปัญญานั้นเป็นเครื่องส่องทางให้เรารู้จักว่าทางนี้คือทางไปนรก ทางนี้คือทางไปสวรรค์ ทางนี้คือทางไปนิพพาน

ปัญญาก็จะรู้ว่าสิ่งนี้คือไม่ดีเราก็ไม่ดี
ปัญญาก็จะนำให้รู้ว่าทางนี้ทางดีคือทำชีวิตของเรานี้ให้มีค่า
ชีวิตของเราจะมีค่าได้ก็ต่อเมื่อเราทำจิตใจของเราให้ผ่องใสบริสุทธิ์
การที่จะทำจิตใจให้ผ่องใสบริสุทธิ์ได้ก็มีหนทางเดียวคือการทำสมาธิ

จากหนังสือ ธรรมะรุ่งอรุณ ๒ หน้าที่ ๘๒
พระธรรมมงคลญาณ (พระอาจารย์หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร)

สวนพนาสนธิ์ ๓/ศูนย์สัมมนาป่าพนาสนธิ์-แบ่งปัน
สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญา

๖๐.๑๒.๒๗